İran Sineması \ Hamid Dabaşi

Agora yay. 2004

Rıza Şah kendini modern İran’ın babası ilan etti ve çocuklarını demir yumrukla yönetmeye başladı. s9

1941’de Sadık Hidayet en yaratıcı eserlerinden biri olan Kör Baykuş’u yayınladı. Kollektif bilincinin tamamen farkında olan bir ulusun toplumsal ve kültürel yaşantısında eşi benzeri olmayan bir özgürlük dönemi böylece başlamış oldu. s12

Hölderlin’in ‘Umutsuzluk zamanında şiir ne işe yarar ki?’ diye sorduğu anlatılır. s56

Kiyarüstemi’nin Ve Hayat Devam Ediyor filmi teolojinin ya da teokrasinin kolunun uzanmadığı bir sefaletin ortasında sürdürülen hayata muhteşem bir saygı gösterisi en ihtimal dışı yerlerde bile zerafetin ve güzelliğin bulunabileceğini ortaya koyan bir görsel şiirdir.s64

Kiyarüstemi’nin Kirazın Tadı filmi ve Cioran’ın Doğmuş Olmanın zahmeti adlı kitabı arasındaki fark Cioran’ın hayatın saçmalığına dair görüşlerine ürkütücü bir hüznün hakim olması Kiyarüstemi’nin ise bu saçmalığı katlanılabilir hatta övgü dolu demenin bile mümkün olduğu bir tepkiye dönüştürmesidir.s67

Tara’nın Baladı’nda Beyzayi mitin dünyasına dalarak izleyicisini sıradanlaşmış dünyayı terk etmeye ve bambaşka bir gerçekliğin farkındalığına uyanmaya zorlar. s93

Kafurun Kokusu,Yaseminin Rayihası adlı filmiyle yirmi yıldır ayrı kaldığı kameranın önüne hem de arkasına dönen Fermanara devrim öncesi ve sonrası iki yönetmen kuşağının arasındaki kayıp bağlantıyı oluşturmaktadır. s109

Kiyarüstemi’ye her zaman şunu söylemişimdir; seyircinin sıkılıp salonu terk etmesi için elinden geleni yapıyorsun fakat onlar asla kalkıp gitmiyorlar işte senin dehan burada. s130

M.Mahmelbah: Şeriati denen adam ortaya çıkıp Şii ilkelerini baltalamaya başlamıştı. Bize göre onu bulup öldürmek şarttı. Neler anlattığını duymak için gidip konuşmasını dinledim. Dört saatlik bir konuşma yaptı ve ben bir daha diğer camiye geri dönmedim. Şeriatinin müridi olmuştum. Ertesi gün Şeriati’nin kitaplarını dağıtmaya başlamıştım.s168

M.Mahmelbaf: Bence bir film çekmek için gereken teknik bilgiyi iki ay içinde edinmek mümkün. Asıl önemli olan söylemek istediğiniz hakkında bir fikre sahip olmak. s.183

İnsan önce kafasında bazı sonuçlara varır sonra da bunlara kanıt aramaya başlar. s197

Sinemada, izlemek yerine okumak insana çok daha fazla şey öğretir. s199

Benim öyküm sevda ve hayal kırıklığı evrelerinin öyküsüdür önce siyasal faaliyetlere sevdalanmak ve sonrasında gelen hayal kırıklığı ondan sonra felsefeye sevdalanmak peşi sıra bir hayal kırıklığı daha. s201

Herkes peşinden gittiği tarafın savaşçısı kesiliveriyor. Hal böyleyken ya Şeriatici ya da Mutahharici oluyoruz ama iki ideolojiyi birden benimseyemiyoruz. İki kişi tartışıyor kalanlar da göğüslerini yumrukluyor. s208

Kitaptan not aldığım filmler:

Ev Karadır, Füruğ Ferruhzad,1962

Tecrübe, Abbas Kiarostami, 1973

Boykot Muhsin Mahmelbaf 1985

Gāv Daryuş Mehrcui 1969

Daire Daryuş Mehrcui 1978

Elma,Samira Mahmelbaf 1998

Seyyar Satıcı Muhsin Mahmelbaf 1989

Gebbe Muhsin Mahmelbaf 1996

Haz. Mehmet Emin Bozyiğit