İslam Müesseselerine Giriş-MUHAMMED HAMİDULLAH
İmamet
Medine de, Hz Muhammed devri ve sonrasında caminin manevi, siyasi, sosyal bir çok görevi vardı. Bir istişare yeri, bir heyet kabul yeri, bir hapishane olarak adeta bir parlemento binası gibi kullanılırdı. Peygamber istediği vakit Müslümanlara diyeceğini burada derdi ancak her Cuma hutbe okutulması zorunlu idi. Bu hutbeye ve Cuma namazına civar köylerdekiler de gelmeliydi. Ve bu şekilde Devlet Başkanının ve imamın(aynı da olabilir) ümmet ile teması ve istişaresi sağlanmış oluyordu. Hz Peygamberin tatbikatına göre her bölgenin valisi aynı zamanda imamı idi. Hz Ömer döneminde bütün valilerin her sene hacca gitmesi ve devlet merkeziyle görüşülmesi zorunlu kılınmıştı. Kısaca cami zorunlu olan ve dini-siyasi bir merkez gerektiren işler için kullanılırdı. Fakat tamamen gayrı-dini işlerde kullanılmazdı.
Hilafet
Hz Muhammed den sonra onun hem dini hem siyasi hem askeri yönünün birbirinden ayrılamayacağı ve bir halef seçilmesi konusunda uzlaşıldı. Fakat halefin Peygamber den tek farkı peygamber olmaması, vahiy almamasıdır. Emredildiği, daha önce uygulandığı gibi siyasi, sosyal ve dini hayatı yönetecek, gerekirse dini ictihad yapacak, yaptıracak, siyasi-sosyal teşkilatlanacaktı.
Halifeleri tanımak biat ile olur.
-Müslümanlar kendi aralarından birini seçebilir.
-Önceki halife birini tayin edebilirdi.
Ebubekir Ömer i tayin etti. Ömer ise kendinden sonra 10 kişilik bir kurula seçtirdi. Ancak bunlar şart değildi. Hz Peygamber de halef işini belli bir kurala-verasete bağlamamıştır.
Vergi
Hz Peygamber, Hz Ebubekir ve Hz Ömer zamanında zekat devlet memurları tarafından toplanıyor ve devlet dağıtıyordu. Diğer bütün vergilerin de adı zekattı. Kuran da geçen ‘zekat’ ‘sadaka’ ‘infaktı sebilillah’ İslam Devletinin Müslümanlara yansıyan vergileriydi. Gayrımüslimlerden alınan vergiye zekat denmez. Hz Osman devrinde,devlet çok genişleyince, memurların tanımadık bilmedik bir evin, üzerinden 1 yıl geçen mal varlığını tesbitinin ve alınmasının dağıtımının zorluğuna binanen 40 ta 1 lik zekatı kişilerin kendisinin vermesine, diğer zekat türlerinin vergi olarak toplanmasına karar verildi. İspanya dan Çin e kadar uzanan topraklarda 100 km2 ye 1 müslüman düşen yerlere memur göndermek, memurun maaşını bile karşılamayacağı için bu uygulama kabul edildi.
Hazırlayan: Nur Şirin Büyükçoşkun
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder